Aircraft (Ciltli)

“Uçak yeni çağın sembolu¨du¨r” diye ilan ediyor Le Corbusier, ilk baskısı The Studio tarafından 1935 yılında yapılan bu kitabın giriş bölu¨mu¨nde. “Yeni bir modern bilinç hâli. Yeni bir plastik vizyon. Yeni bir estetik.” Modernizmin usta mimarı tarafından yeni makine medeniyetinin keyifli ve u¨retken etkisinin sevinç nida-larıyla yazılan bu kitap iki temayı inceliyor.

İlk olarak, bizzat uçakların katıksız gu¨zelliğini, parça ve malzemelerinin fonksiyonel planlamasını kutluyor. Kanat genişliği ve pervaneler, motor iskeleti ve kanatçıklar havacıların ulvi nitelikleriyle kontrast oluştu-ruyor: “Havada ru¨zgârla bir kere su¨zu¨lu¨nce, kalkışlarının hayretinden bayram ediyorlar.”

İkinci olarak havadan göru¨ntu¨lerin keşfi geliyor. “Algılarımıza eklenmiş yeni bir fonksiyon, yeni bir ölçu¨m standardı, yeni bir algılama temeli olarak” kuş bakışı. Bilinçsiz bir ironiyle Le Corbusier, uçağın “şehri suç-ladığını” haber veriyor: “Şehirler sefaletlerinden kurtarılmalı; ne pahasına olursa olsun. Her köşesi yıkıl-malı ve yeni şehirler inşa edilmeli.”

Metnin hu¨kmeden enerjisi, bizzat Le Corbusier tarafından seçilen ve yerleştirilen dinamik göru¨ntu¨ yel-pazesiyle birleştirilmiş. Bir uçak gemisinin dramatik göru¨ntu¨su¨, “Ve Neptu¨n denizden yu¨kseliyor, tuhaf şeritlerle donatılmış, Mars’ın silahları.” ismini taşıyor. Sonuç; havacılığın erken döneminin coşkusu ve uçağın, mimariye getirdiği yeni vizyon.