Barcelona 1900-2000

Barselona İspanyanın en gelişkin iki bölgesinden biri. Diğer bölge kuzeyde, Atlantik kıyısında konumlanan Bask ülkesi. Barselona ise Akdeniz kıyısında ve Fransa ile sınırdaş. Bu konum Barselonanın kültürel-tarihsel-mimari yapısının pek çok bileşenini de açıklıyor. Birinci bileşen yörenin Katalan kimliğine ilişkin. Bu, her şeyden önce İspanyolca ile yakın akraba, ama Fransızcaya da ötekine olduğu uzaklıkta duran bir dil demek. Aynı bağlantılar, ülkenin daha kuzeydeki Avrupa ülkelerinde olup bitenlerden en hızlı haberdar olan, dolayısıyla da modernleşmenin nimetlerinden en erken yararlanan kentini var ediyorlar. Burası, İspanyanın her köşesinden önce sanayileşmiş ve kapitalistleşmiş bir yöre. Böyle olduğu için, İspanyanın 20. yüzyılda dünya kültürüne yaptığı en büyük sanatsal katkılar yörenin ünlülerince ortaya kondu. Dalí, Miró, Picasso ve mimarlık konusundaki en ünlü İspanyol Gaudí aynı zamanda birer Katalandır. Geç 19. yüzyıl Barselonanın mimari kaderinde bir dönüm noktası oluşturur. Bu dönüşümün birinci parçasını, bugün endüstri mimarlığı diye adlandırılan bir demir ve cam mimarlığının ülkeye girişi karakterize eder. İkinci parçaysa Katalan Modernismosu denen yerel bir üslup bileşiminin denenmesiyle başlar. Modernismo, Endülüs-İslam mimarlığından Gotike uzanan çerçevede çoğul tarihsel referanslarla yüklü, ancak özgün bir bileşimdir. Yer yer Art Nouveaunun bir Katalan versiyonu olduğunu da düşündürtür. Modernismonun Gaudí eliyle artık hiçbir akım adıyla yaftalanamayacak çok bireysel bir yorumu ortaya konacaktır. Gaudí kente damgasını vuran ve gerçekten de uluslararası kimlik kazanabilmiş neredeyse ilk İspanyol mimardır. Müthiş bir imgelemle biyomorfik biçimlerden yola çıkan, kimi zaman düşselin sınırlarını alabildiğine zorlayan ürünler verecektir. Bugün Barselona bu en ünlü mimar evladını merkez alan bir kült yaratmış bile sayılabilir. Onun ürünleri kentin en tanınmış turistik yapılarıdır. Sayısız popüler kitapla tanıtılmakta, yapıları gezilmekte, bitimsizcesine fotoğraflanmakta, bir yüzyıldır tamamlanmamış Sagrada Familia Kilisesinin inşaatı da hala sürdürülmektedir...