Bir Delinin Güncesi Ve Fayton

"Küçük insan"ı bir edebiyat kahramanına dönüştüren Gogol’ün iki önemli öyküsünü bir araya getiren bu derlemenin ilk öyküsü Bir Delinin Güncesi toplumsal adaletsizlik nedeniyle aklını yitiren ana karakter Aksenti İvanoviç Poprişçin’in günlüğüdür. Yavaş yavaş deliliğe sürüklenen ve sonunda İspanya kralı olduğunu fark edip gerçeklikten iyice koparak kendisini akıl hastanesinde bulan Peterburg’lu memur Poprişçin’in sanrılarıyla dolu öyküsünü anlatır.
 
Kısa öykü türünün en yetkin örneklerinden biri olan Fayton'da ise olaylar bir süvari alayı bölgeye taşınana kadar her şeyin sıkıcı, iç karartıcı ve sıkıcı olduğu B. kasabasında başlar. Alay kasabaya yerleştikten sonra bölge canlı, hareketli ve renkli bir hal alır; komşu toprak sahipleri subaylarla sosyalleşmek, çeşitli toplantı ve partilere katılmak için sık sık kasabaya gelirler. Fayton da bu gösteriş budalası topluluğun içinde başköşeyi alır.