Dinin İktidarı İktidarın Dini

“Din ve devletin ikiz kardes¸ler olması ne Kura^ni^ bir tasvir ne de var olan gerc¸ekligˆin izahıdır. (...) Gec¸erliligˆini ve kutsiyetini temel İsla^mi^ kaynaklardan alan ideal devlet s¸ekli olarak go¨sterilen hilafet de, aslında bes¸eri^ ve tarihsel bir mu¨esseseden fazlası degˆildir. Ne temel İsla^mi^ kaynaklar yeryu¨zu¨nde tanrısal du¨zenin garanto¨ru¨ olarak hilafetten so¨z etmis¸ ne de din ile siyaset klasik İsla^m yazınında sunuldugˆu kadar ic¸ ic¸e olmus¸tur. Siyasetin ... Mu¨slu¨manların ic¸tihadına terk edilmis¸ bir alan oldugˆu c¸ok ac¸ıktır. Bu bakımdan, İsla^m toplumlarında din-siyaset ya da din-iktidar ilis¸kisi, sadece teolojinin degˆil aynı zamanda ve hatta daha c¸ok tarihin konusudur.”

Bir din olarak İsla^m ve onun temsilcisi konumundaki ulemanın siyasete yo¨n verme c¸abası ile siyasi faillerin dini kendi c¸ıkar ve ilgilerine go¨re bic¸imlendirme c¸abası arasındaki mu¨cadele ve etkiles¸im...

Nagihan Dogˆan, Dinin İktidarı İktidarın Dini kitabında, İsla^m tarihinde din-siyaset ilis¸kisinin bu etkiles¸im ic¸inde belirlenis¸ini tarihsel bir analizle ortaya koyuyor. Do¨rt halife do¨nemine uzanan dini^-siyasi ayrıs¸malara, Su¨nni-S¸ii hiziples¸mesine ve bu hiziples¸me ic¸inde Abbasilerin Emevi gec¸mis¸ini Su¨nni gelenegˆe oturtma stratejisine egˆilen analiz, sonra Abbasilerin Su¨nni hilafet doktrinini kendi yo¨netimlerini mes¸rulas¸tıran bir kaynak olarak gelis¸tirmelerine odaklanıyor. Bu vesileyle, Abbasi iktidarının kendi koydugˆu “İsla^mi^ yo¨netim” o¨lc¸u¨tlerine ne kadar uydukları da inceleniyor. İktidarlarla ulema arasındaki mu¨cadele ve din a^limlerinin maruz kaldıgˆı baskı deneyimi, kitapta bas¸lı bas¸ına ilgiye degˆer bir fasıl olus¸turuyor. İsla^m tarihi kadar, genel olarak devletin ve iktidarın tarihine ilgi duyanlara da yoldas¸lık edecek bir kaynak kitap.