Ergen Beyni

Dünyaca ünlü biyoloji doktoru ve nöroeğitimci Dr. David Bueno, bu muhteşem kitabında bizleri ergenleri tanımak ve anlamak amacıyla ustaca ve eğlenceli bir şekilde ergen beyninde neler olup bittiğini keşfetmeye davet ediyor.

Ergenler neden bu kadar geç yatıyor? Her şeyi sorgulamaları normal mi? Onların stres karşısında yetişkinlerden daha savunmasız ve kaygı ya da öfke duymaya daha yatkın olduğunu biliyor muydunuz? Peki ya odaları neden bu kadar dağınık?

Ergenler farklıdır çünkü ergen beyni farklıdır: Hayatın diğer aşamalarında olduğundan daha güçlü ve aynı zamanda daha kırılgandır. Ergenler ergen gibi davranır çünkü oldukları ve yapmak zorunda oldukları şey budur.

Ergenlik beyin için bir değişim, yenilenme ve büyüme dönemidir. Beyin tipik çocukluk çağı davranışlarını terk etmek ve yetişkinlere özgü yeni davranışlar edinmek için olgunlaşır, yeni sinirsel bağlantılar kurar ve diğer bağlantıları ortadan kaldırır. Bu biraz kaotik bir süreçtir ama aynı zamanda heyecan, keşif ve yeniden doğuş zamanıdır.

Bu kitapta ergenleri teşvik etmenize ve güçlendirmenize, onlara örnek teşkil etmenize, olgunlaşma ritimlerine saygılı olmanıza, ihtiyaç duyduklarında onları duygusal olarak desteklemenize, kısacası ergenliği hem bu dönemden geçenler hem de onlara eşlik edenler için gerekli ve harika bir evre olarak anlamanıza katkı sağlayacak değerli bilgiler bulacaksınız.

***

Hepimiz hayatımızın bir döneminde ergenlik çağını yaşadığımız halde, çoğu zaman çocuklarımızın ya da öğrencilerimizin ergenliğini anlamakta zorlanıyoruz. 

Antik Çağ’dan bu yana ergenler ve gençler hakkında nesilden nesile, bir dizi yakınma tekrarlanıyor:

“Günümüz gençleri kontrolden çıktı, hep huysuzlar.” (Aristoteles)

“Kurallara karşı geliyorlar ve çılgınca fikirlerle azıp sokaklarda isyan ediyorlar.” (Platon)

“Anne babalarına karşı geliyorlar ve toplum içinde böbürleniyorlar.” (Sokrates)

Oysa durup akılcı bir şekilde düşünürsek, her bir neslin ergenlerinin öncekilerden “daha kötü” olamayacağı sonucuna ulaşırız. Aksi halde insanlık yüzyıllar önce yok olurdu. Ama öyle olmadı. Buradayız ve her zamanki meselelerle uğraşıyoruz.

Bu nedenle tüm çağlarda ve tüm geleneksel kültürlerde ergenler benzer davranışlar, tepkiler ve kaygılar sergilemiş ve sergilemeye de devam ediyorsa belki de bu, ergenlerin böyle olması ve böyle yapması gerektiği içindir. 

Diğer bir deyişle, genel davranış kalıbı her nesilde oldukça benzer olsa da belki de bizi ergenlik sırasında belirli davranışlara yönelmeye ve yetişkinliğe eriştiğimizde onları anımsamamaya iten biyolojik bir temel vardır.

Her ergen farklıdır, tıpkı biz annelerin, babaların, öğretmenlerin farklı olması gibi. Bu nedenle herkes için geçerli bir reçete yoktur ama şunun bilgisine sahibiz: 

Ergenlik bizi daha insani kılar.