Moğol İlhanlıları Döneminde Kürdistan

Bu çalışmada mercek altına alınan 1258-1335 yılları arasındaki dönem, Kürt tarih yazımı açısından yeterince aydınlatılmamıştır. Kürdistan coğrafyasının yaşadığı dönüşümler, genellikle Moğol istilaları ya da Abbasi hilafetinin çöküşü çerçevesinde ele alınıyor. Erbil’deki Selahaddin Üniversitesi tarafından hazırlanan “Abbasi Devletinin Yıkılışından Çaldıran Savaşına Kadar Kürdistan Tarihi” dizisinde Kürtçe (Sorani) olarak yayımlanan bu çalışma, aynı üniversitede yazılan bir doktora tezine dayanıyor.
Rabia F. Xoşnaw bu çalışmada, Moğol İlhanlıları döneminde Kürt hükümdarlarının duruşlarını, Memlüklerle olan ilişkilerini ve uyguladıkları stratejileri bütünlüklü bir tarihsel analizle gözler önüne seriyor. Kürdistan’ın sadece bir savaş alanı değil, aynı zamanda iki büyük imparatorluk arasında kurulan diplomatik denge oyunlarının merkezi olduğunu da gösteriyor.
Xoşnaw, Moğol İlhanlılarının merkeziyetçi ve yıkıcı yönetim anlayışına karşı Kürtlerin direnişini detaylı bir biçimde belgeliyor. Kürt hükümdarlarının bağımsızlıklarını koruma çabaları, Memlüklerle kurulan ittifaklar ve İslamiyet sonrası İlhanlı yönetimindeki dönüşüm süreçleri, ilk kez bu denli sistematik ve kaynak temelli olarak inceleniyor. “Moğol İlhanlıları Döneminde Kürdistan”, yalnızca Kürt tarihine değil, Ortaçağ İslam coğrafyasındaki güç ilişkilerine de ışık tutan, önemli bir başvuru kaynağıdır.