Palmiye Şarabı Müptelası

Nijerya doğumlu ve Yoruba kökenli Amos Tutuola, ilk romanı Palmiye Şarabı Müptelası’nı 1952’de yayıncısına gönderdiğinde, fazla “yerli” ve “geleneksel” bulunmuştu. Fakat kitap anlatılanlara özgün bir ritim kazandıran kendine has diliyle İngilizce yazılmış ilk büyük Afrikalı romanlardan biri olarak büyük ses getirdi. Amos Tutuola, Nijerya edebiyatının “hayalperest” yüzü ve kendi sesini yaratan anlatıcısı oldu. Afrika’nın sözlü anlatı geleneğinden beslenen şiirselliği, metnin omurgasını oluşturan rüyadan çıkmışa benzer fantastik unsurlar, yerel mitolojik imgeler, Yoruba kültüründen ilhamla kaleme alınmış bu eşsiz ruhsal olgunlaşma ve kimlik yolculuğunu unutulmaz kılar. 

Palmiye şarabı müptelası genç bir adam, içkisini sağlayan palmiye şarabı toplayıcısının ölümünden sonra, onu geri getirme arzusuyla ölüler diyarına doğru yola çıkar. Fantastik yolculuğu esnasında atlattığı çeşitli badirelerde karısını kazanır, oğlunu öldürür, sayısız gerçeküstü karakterle karşılaşır, dans ve şarkıyla coşar, aç mahluklarla, dağ yaratıklarıyla sınanır, geri dönüşü olmayan cennete, vefakâr anneye, ölüler kasabasına girip zar zor çıkar, tılsımların ve mitik güçlerin yardımıyla bu macerasını tamamladığında okurun zihninde Afrikalı bir Herakles’in büyüleyici ibretlik masalı kalacaktır. 

Palmiye Şarabı Müptelası, postkolonyal edebiyatın sınırlarını aşarken Afrika’nın rüyalarını yazıya döken bir dönüşüm masalı, düşle gerçek arasındaki bir arayış ve diğer yandan büyülü gerçekçiliğin âdeta en saf, en tuhaf hâli. 

“Kısa, dopdolu, ürkütücü ve büyüleyici.” –DYLAN THOMAS 

“Tutuola’nın sanatı, tüm iyi sanat eserlerinin yapması gerektiği gibi amacını gizliyor, daha doğrusu örtüyor.” –CHINUA ACHEBE 

“Tutuola’nın hikâye anlatımında bir coşku, Yoruba ve Batı anlatı geleneklerinin sınırlarını karıştıran neşeli bir bileşimi var. Roman yaratıcı ve melez kakofonisiyle coşuyor. Ritmik yapısına ve katışık diline direnmek güç...” –NEW YORK TIMES