Sanat Bilgisi 3. Kitap

Sanat Bilgisi 3. Kitap’ta da, yazı dizimize kaldığı yerden devam ediyorum. Max Liebermann’ın “Sanatçının Atölyesi” isimli eseri üzerinden bir görüş ve okuma çalışması da sunuyorum. Liebermann, ilgiç bir sanatçı kişilik. Döneminde hem kendi ülkesi Almanya’da, hem de Almanya dışında çeşitli çabaların ve koşuşturmacaların içinde yer almış biri.

Kimilerine göre ters tarafları da olan, hatta özellikle genç kuşak sanatçılarla ilişkilerinde değişik rollere de soyunmuş. Ancak 1904’te yazdığı “Resimde Hayâl Gücü” isimli metni de oldukça önemli; o ve diğer iki metninden oluşan ilgili kitabının da Türkçe bir okuma çalışmasını yayınladık. Sanat eleştirisi konusu bir toplumun sanat ortamı için çok önemli ve bu alanın öncülerinden biri; Julius Meier-Grafe’nin “İspanya Seyahati” kitabının da oluşmasını sağlayan, dönemin sanat tarihine bakışı ve özellikle söz konusu kitapta önemli bir plastik filozofiye sahip El Greco’nun izini süren ve bu konuda tutarlı bir keşif gerçekleştiren, eleştirel, kanonik sanat tarihi yapısına da kafa tutmuş bir eleştirmen. Bu yönüyle konu edip, ele almak istedim.

Bir eleştirmeni, değerlendirmenin en doğru yolu, eğer varsa sanat tarihine verdiği önemli hizmetleri konu edip, onların üzerine gitmekle gerçekleştirilebilir; o nedenle Meier-Grafe ve El Greco ilişkisi oldukça değerli. Tabi bu ilişkiyi nasıl irdelediğinin gelişimini verirken, bambaşka duruş örneklerine de ilgili yazıda rastlayacaksınız. Bunlar da sanat konusunda Türkiye’ye örnek olabilecek şeyler. Meier-Grafe’nin ilgili konuya bakışının ardından bir de onun biyografisini; yazdıklarından ve hakkında yazılanlardan da bir seçkiyi sunarak konuya nokta koydum.